Làm gì khi danh mục thua thị trường chung?
Hiệu suất danh mục đầu tư cá nhân so với VNIndex là một thước đo rất phổ biến. Tuy vậy, nhà đầu tư không cần phải luôn thắng chỉ số chung này.
Đã 1 tháng trôi qua kể từ thời điểm mình viết bài này, thị trường tăng 60 điểm và vượt khỏi tình trạng đi ngang kéo dài 12 tháng trước đó. Nhiều cổ phiếu tăng 10 -20%.
Nhưng vẫn sẽ có những nhà đầu tư không hài lòng, bởi danh mục có suất sinh lời thua thị trường chung.
Ai cũng sẽ có lúc thua…
Mình có thói quen đọc báo cáo chiến lược tháng của các công ty chứng khoán (CTCK) để xem các bên đang nghĩ gì, và xem có đang bỏ xót điều gì không?
Đầu tháng này, mình thấy điều đặc biệt trong 1 báo cáo: Mặc dù VNIndex tăng điểm, nhưng tất cả các cổ phiếu trong danh mục khuyến nghị tháng 2 của 1 CTCK đều underperform (hiệu suất kém hơn) so với VNIndex.
Mình không chê gì cả, vì ai cũng sẽ thua thị trường trong 1 giai đoạn nào đó. Chỉ là mình thấy cách họ “chọn cổ phiếu” và “đo lường hiệu quả” không hề tương ứng với nhau, có thể dẫn đến việc đưa ra các quyết định cơ cấu sai lầm. Và điều này mình cũng hay thấy các nhà đầu tư cá nhân. Mình phân tích để mọi người có thể tránh được.
Vấn đề là: Họ chọn cổ phiếu cho 1 tháng, nhưng lại tập trung hoàn toàn vào tiềm năng cơ bản doanh nghiệp. Với khoảng thời gian ngắn, rõ ràng các công cụ timing (định thời điểm) như phân tích kỹ thuật, dòng tiền nên được đặt nặng hơn phân tích cơ bản. Bởi làm gì có cơ bản nào kịp phản ánh trong vài tuần hay 1 tháng.
Ngược lại khi đã chọn cổ phiếu bằng cơ bản doanh nghiệp, thì đừng đo hiệu suất ngắn hạn như vậy. Dễ thấy danh mục họ chọn trong tháng đều có cơ bản tốt, đa dạng ngành nghề và có tiềm năng dài hạn. Danh mục này cầm dài thì mình nghĩ xác suất rất cao là sẽ vượt trội với thị trường chung.
Khi đánh giá con cá bằng khả năng leo cây của nó, ta sẽ thấy nó vô dụng.
…quan trọng là hiểu chính mình
Trong trường hợp này, nhà đầu tư cần điều chỉnh lại hoặc thước đo, hoặc chiến lược giao dịch để cả 2 thống nhất với nhau.
Nếu cầm dài hạn, thước đo là kết quả kinh doanh hàng quý của doanh nghiệp có như kỳ vọng lúc đầu của mình không? Lợi nhuận tăng, dòng tiền mạnh, sớm muộn giá cổ phiếu cũng tăng theo. Đừng nhìn giá cổ phiếu hàng tháng, bởi khi đã cầm dài hạn thì sẽ có vài tháng danh mục thua thị trường là hết sức bình thường. Hiệu suất đầu tư của NĐT dài hạn nên được xem xét tối thiểu trong 3 năm, và tốt nhất là 5 năm trở lên.
Cùng nhìn lại hiệu suất đầu tư của các quỹ tốt nhất trên thị trường Việt Nam. Hầu hết đều thua VNIndex từ đầu năm đến nay (% VNIndex khác nhau do thời điểm công bố báo cáo khác nhau giữa các quỹ).
Quỹ tốt nhất của Vinacap thậm chí còn lỗ tính từ đầu năm 
Dragon Capital cũng không khá hơn nếu xét ngắn hạn 
SSISCA 
Hiệu suất tốt hơn cả, nhưng vẫn đang thua VNIndex. Các quỹ khi tập trung vào cơ bản doanh nghiệp thì đều đang thua VNIndex, nên nếu bạn đang có hiệu suất không tốt, thì cũng bình thường thôi nha.
Trường hợp đã theo dõi hiệu suất đầu tư hàng tuần hàng tháng, có nghĩa bạn mong đợi lợi nhuận tốt trong ngắn hạn, thì đừng chỉ phân tích doanh nghiệp, phải cho bản thân cơ hội cơ cấu danh mục theo diễn biến của thị trường, điều này đòi hỏi khả năng xác định thời điểm và nhiều lòng dũng cảm.
Vì sao cần dũng cảm?
Bởi không phải cứ cơ cấu danh mục thì sẽ thắng, sẽ có lần cơ cấu sai và phải chấp nhận tiếp tục cơ cấu lại thôi. Như đi sửa xe, nhiều khi chỉ sửa 1 lần là được ngay, nhưng cũng có khi sửa không đúng lỗi, hoặc phát sinh thêm lỗi mới thì cần sửa thêm vài lần cũng là chuyện bình thường.
Như đã nhắc đến trong báo cáo hiệu suất tháng 2, chiến lược mình đang theo đuổi hiện tại là đầu cơ ngắn hạn.
“Trong giai đoạn đầu, tài sản danh mục còn thấp, do đó mình tiếp cận bằng chiến lược đầu cơ ngắn hạn để tận dụng ưu thế vào ra dễ dàng của nhà đâu tư cá nhân. Bởi các tổ chức, các quỹ dù họ thấy cơ hội cơ cấu trong ngắn hạn cũng không thể thực hiện được bởi quy mô vốn lớn”
Do đó mình note lại vài kinh nghiệm cơ cấu danh mục trong xu hướng tăng:
1- Chuyển từ cổ phiếu yếu hơn sang cổ phiếu mạnh trong danh sách theo dõi: Lựa các cổ phiếu yếu trong danh mục, hạ tỷ trọng mỗi cổ 1/2 để mua cổ phiếu mạnh hơn. Nếu hành động cơ cấu đúng (Cổ mua mới tăng, trong khi cổ bán ít đi ngang hoặc giảm) thì tiếp tục.
2- Khi cơ cấu, bán thì phải mua luôn (mình hay dùng lệnh MP), tránh bán xong mà đặt chờ mua giá thấp, không khớp thì danh mục lại là tiền mặt trong khi thị trường vẫn cứ tăng.
3- Để tâm lý thoải mái, luôn nhìn vào tổng tài sản, không nên nhìn vào từng giao dịch riêng lẻ.
Kết lại, nếu danh mục đầu tư mà kém hơn thị trường chung trong một thời điểm nào đó thì không cần phải nghi ngờ bản thân, các bạn chỉ cần xem lại nếu mình là nhà đầu tư dài hạn, thì tốt nhất bỏ qua mấy cái hiệu suất ngắn hạn đi. Ngược lại, nếu đầu cơ ngắn hạn, hãy mạnh dạn cơ cấu danh mục nhé!
Trần Thanh Xuân,
Xem thêm thông tin về mình tại: About me
Hợp tác đầu tư cùng mình
