Đầu tư từ đâu? Phần 1: Phân bổ tài sản
Đây là bài viết mở đầu cho chuỗi 5 bài "Đầu tư từ đâu?" Các bạn có thể kỳ vọng thu về được 1 góc nhìn đầy đủ hơn về đầu tư sau khi hoàn tất. Qua đó cải thiện hiệu suất và đầu tư cũng vui vẻ hơn.
Chuỗi bài này mình nói về 5 bước nền tảng cực kỳ quan trọng để đầu tư chứng khoán. Mặc dù rất quan trọng nhưng không phải ai cũng biết.
Đặc biệt là khi nhắc tới đầu tư chứng khoán, mọi người thường nghĩ ngay tới là “nên mua cổ phiếu gì?”. Câu hỏi này phổ biến đến nổi nó xuất hiện trong hầu hết các cuộc trò chuyện liên quan đến chứng khoán và các cuộc hội thảo quy mô cũng được tổ chức chủ yếu để trả lời cho những câu hỏi như vậy.
Do nó xuất hiện quá thường xuyên, nên mọi người thường nghĩ việc chọn cổ phiếu là quan trọng nhất trong đầu tư chứng khoán. Nhưng không phải, có 4 đầu việc mà nhà đầu tư phải làm đúng trước khi đi đến với việc lựa chọn cổ phiếu, đó là:
Phân bổ tài sản đa dạng
Chọn triết lý đầu tư phù hợp (Hiểu chính mình)
Có chiến lược giao dịch đúng đắn.
Kế hoạch hành động rõ ràng.
Còn mới bắt đầu mà vô chọn cổ phiếu luôn thì giống như xây nhà từ nóc vậy á. Cơ bản là không bền vững.
Phần 1: Phân bổ tài sản đa dạng.
Đây là bước quan trọng nhất trong tất cả, giống như là cái móng nhà vậy. Nếu xây vững chắc thì ngôi nhà sẽ chắc chắn. Còn móng nhà mà lung lay thì phía trên có làm đẹp đẽ đến mấy thì đều dễ sụp đổ.
Các loại tài sản
Có các tài sản như: Tiền mặt để chi tiêu, tiền gửi ngân hàng Chứng khoán: Cổ phiếu, trái phiếu. BĐS. Vàng/USD…
Nhưng chỉ được chia làm 2 loại: tài sản phi rủi ro và tài sản có rủi ro. Tài sản có rủi ro là những tài sản có giá biến động như chứng khoán, bất động sản…(Rủi ro ở chỗ bạn đầu tư 100 đồng ở thời điểm này, thì năm sau bạn không chắc mình sẽ nhận được bao nhiêu.) Sự không chắc chắn này chính là rủi ro. Ở đây trong phạm vi chuỗi bài, tài sản rủi ro sẽ là cổ phiếu và trái phiếu.
Tài sản phi rủi ro nghĩa là bạn đầu tư 100 đồng năm nay, thì năm sau bạn biết chắc chắn bạn sẽ nhận được 106 đồng (ví dụ lãi suất 6%). Đúng ra chỉ trái phiếu chính phủ mới được coi là phi rủi ro, nhưng mà nhà đầu tư cá nhân lại khó tiếp cận, và thực tế mọi người gửi ngân hàng ở Việt Nam, đặc biệt là Big4 (VCB, CTG, BID AGR) thì cũng chưa có rủi ro gì liên quan đến lãi và gốc trong suốt bao năm qua. Do đó, tiền gửi ngân hàng được coi là tài sản phi rủi ro mà nhà đầu tư cá nhân có thể tiếp cận được. Do đó,
Phân bổ tài sản là quyết định đặt bao nhiêu % tài sản đầu tư vào gửi tiết kiệm, bao nhiều vào trái phiếu và bao nhiêu vào cổ phiếu
Tầm quan trọng của phân bổ tài sản
Ông John Bogle, cựu chủ tịch của công ty đầu tư Vanguard Group, một trong những quỹ đầu tư lớn nhất thế giới, trong quyển “Bogle on mutual Fund” của ông chỉ ra Quyết định phân bổ tài sản chiếm 94% khác biệt trong hiệu suất đầu tư.
Ông khuyên mọi người nên tập trung vào trả lời những câu hỏi như mình nên nắm giữ bao nhiều % trái phiếu, bao nhiều % cổ phiếu, % tiền thay vì tập trung vào tìm kiếm các cổ phiếu riêng lẻ.
Điều này thấy được là tại sao phân bổ tài sản lại là yếu tố quan trọng nhất. Còn những yếu tố khác bao gồm cả market timing hay chọn cổ phiếu vân vân chỉ đóng góp 6%.
Một trong những lý do có đóng góp lớn như vậy là do phân bổ tài sản giúp làm dài vốn. Khi thị trường chứng khoán giảm, thì tài sản cổ phiếu giảm mạnh và % tài sản ở cổ phiếu sẽ giảm xuống, bạn sẽ tái phân bổ từ gửi tiết kiệm và trái phiếu qua cổ phiếu. Nhờ đó vẫn mua được cổ phiếu giá thấp. Lúc này vốn của bạn sẽ rất dài…
Còn trường hợp thị trường tăng nóng, thì tài sản ở phần cổ phiếu sẽ tăng mạnh nhất, bạn chỉ cần tái cân bằng lại %, nghĩa là bán cổ phiếu và gia tăng ở trái phiếu và gửi tiết kiệm. Là xong. Sẽ thấy đầu tư dễ phải không. Chỉ cần làm đúng trình tự sẽ thấy không khó đâu mọi người.
Một ví dụ để mọi người hiểu cách mà phân bổ tài sản vận hành: NĐT có 1 tỷ và phân bổ như sau:
40% vào tiết kiệm, lãi suất 6%/năm
20% vào trái phiếu doanh nghiệp, lãi suất 10%/năm.
40% vào cổ phiếu.
6 tháng sau: thị trường chứng khoán không thuận lợi, danh mục cổ phiếu giảm 20%, trong khi tiết kiệm thu được 3% và trái phiếu được 5%. Tỷ trọng mới lúc này sẽ là: Gửi tiết kiệm (43.7%), trái phiếu (22.3%) và cổ phiếu (34%). Nhà đầu tư sẽ tiến hành rút 3.7% từ gửi tiết kiệm 2.3% từ trái phiếu chuyển qua danh mục cổ phiếu để đưa về đúng tỷ trọng ban đầu. Hành động cơ cấu này giúp bạn mua thêm được cổ phiếu giá thấp.
12 tháng sau: thị trường chứng khoán thuận lợi, danh mục cổ phiếu tăng 50%, trái phiếu thu về 10%, gửi tiết kiệm thu được 6%. Lúc này lại tái cơ cấu bằng cách bán cổ phiếu tăng mua trái phiếu và gửi tiết kiệm để đem về tỷ trọng tài sản ban đầu.
Lúc này tổng tài sản của bạn sẽ tăng trưởng bền vững và ổn định hơn nhiều.
Chi tiết biến động tài sản và cơ cấu được thể hiện trong bảng sau:
Hy vọng qua ví dụ trên, các bạn cũng đã hiểu được tầm quan trọng của phân bổ tài sản và cách mà nó vận hành. Hy vọng mọi người sẽ đầu tư thời gian và công sức cho bước này kỹ lương hơn.
Vậy nên phân bổ như thế nào?
Nó phụ thuộc vào mức độ chấp nhận rủi ro. Nếu bạn ngại rủi ro, thì bạn phân bổ ít vào chứng khoán và nhiều vào gửi tiết kiệm và ngược lại. Cuối bài, mình sẽ đưa ra vài gợi ý để bạn chọn được tỷ trọng phân bổ phù hợp.
Rồi định kỳ 6 tháng - 1 năm, hoặc khí có biến động lớn trong các phân lớp tài sản. Các bạn tiến hành tái cân bằng lại các tỷ trọng này. Việc đầu tư của bạn sẽ trở nên an nhàn hơn rất nhiều.
Một số gợi ý để bạn tìm được tỷ trọng phù hợp.
Lời khuyên của nhà đầu tư huyền thoại: Benjamin Graham, tác giả của 2 đầu sách nổi tiếng trong giới đầu tư là Nhà đầu tư thông minh và Phân tích chứng khoán. Ông khuyến nghị tỷ trọng cổ phiếu nên dao động trong mức 25%-75%. Dù bạn cực thích cổ phiếu hoặc thấy cổ phiếu rất tiềm năng thì cũng không nên vượt quá 75%, ngược lại dù cực kỳ không thích cũng không nên thấp hơn 25%.
Tuổi tác có ảnh hưởng đến phân bổ: Càng trẻ, tỷ trọng cổ phiếu càng nhiều. Nhà đầu tư lớn tuổi, sẽ phân bổ nhiều vào trái phiếu và gửi tiết kiệm.
Bạn thích chắc chắn, ưu tiên bảo vệ những gì đang có, hãy đặt nhiều tỷ trọng vào tiết kiệm và trái phiếu hơn là cổ phiếu. Ngược lại, muốn gia tăng nhanh tài sản, tỷ trọng cổ phiếu nên chiếm ưu thế.
Sự am hiểu cũng ảnh hưởng đến tỷ trọng phân bổ. Nếu bạn chỉ mới biết đến chứng khoán, đừng vội đặt những tỷ trọng lớn vào chứng khoán. Hãy thử với vài % tài sản của bạn trước khi quyết định tỷ trọng phân bổ sau đó. Quyết định gia tăng này phải đến từ việc bạn hiểu và tin tưởng nhiều hơn về thị trường chứng khoán chứ không phải vì bạn thắng lợi được vài giao dịch trên đó.
Như mình thường đặt tỷ trọng tài sản đầu tư là 40% cho gửi tiết kiệm, 20% cho trái phiếu và 40% cổ phiếu. Nếu bạn mới tìm hiểu thị trường hãy bắt đầu với con số 10%, 6 tháng, 1 năm sau hãy phân bổ lại.
Vậy là mình đã hoàn thành xong bài phân bổ tài sản này. Thực sự hy vọng mọi người có thể chọn được tỷ trọng phân bổ phù hợp. Hoặc chí ít, cũng tránh được việc đặt 100% tài sản vào cổ phiếu. Từ bài sau trở đi, mình sẽ chỉ làm việc với phần tài sản bạn đặt vào chứng khoán mà thôi. Nhưng chúng ta đều hiểu, đó chỉ là một phần trong tổng tài sản của các bạn thôi.
Cảm ơn và chúc mừng mọi người đã đọc xong một bài viết thật dài!
Đọc các phần tiếp theo tại đây nha:
Phần 2: Chọn triết lý đầu tư phù hợp
Phần 3: Tránh các chiến lược sai lầm
Phần 4: Xây dựng kế hoạch mua bán rõ ràng
Xem thông tin về Spring Consulting tại đây