Con đường nào dẫn nhà đầu tư đến thua lỗ?
Cùng xem qua để tránh đi lại con đường này nha.
Trong suốt quá trình làm tư vấn đầu tư chứng khoán, mình thấy nhiều nhà đầu tư từ chưa biết gì về đầu tư, bắt đầu tìm hiểu và tham gia thị trường, có người đầu tư thành công, ở lại cùng thị trường. Nhưng cũng có nhiều nhà đầu tư, không chỉ thua lỗ, mà còn mất gần như tất cả số vốn đầu tư vào chứng khoán. Và số lượng này không phải ít. Cùng mình tìm hiểu con đường mà những nhà đầu tư thua lỗ đã đi qua, từ đó chúng ta sẽ chọn đi con đường khác.
Hành trình thua lỗ
Thông thường một nhà đầu tư khi tìm hiểu thị trường chứng khoán thường sẽ biết một doanh nghiệp nổi tiếng nào đó, và thường chỉ mua những cổ phiếu của doanh nghiệp này: Ví dụ sữa thì sẽ mua VNM, thép thì mua Hòa Phát HPG, công nghệ thì FPT, bất động sản thì mua VHM, ngân hàng thì mua VCB…
Trong quá trình đó, không tránh được có lúc mua xong thì cổ phiếu giảm và dẫn đến có chút lỗ trong ngắn hạn, nhà đầu tư bắt đầu mang tâm lý gỡ lại tiền đã mất. Bằng cách chuyển qua các cổ phiếu midcap vì thấy mức độ biến động của nó nhanh hơn so với các cổ phiếu lớn (Bluechip). Nhưng có 1 sự thật là, những cổ phiếu càng biến động mạnh thì càng rủi ro, do đó, khi đã lỗ ở các cổ phiếu lớn, sẽ tiếp tục lỗ ở midcap.
Điều nguy hiểm là không phải cứ chuyển qua midcap là sẽ lỗ mạnh luôn, vì nếu lỗ luôn thì nhà đầu tư đã rút được kinh nghiệm rồi, mà chuyển qua midcap, có deal lời deal lỗ, lời nhiều hơn, và lỗ cũng lớn hơn, tổng lại thì tài sản âm nhiều hơn. Nhà đầu tư lúc này sẽ có xu hướng chuyển qua cổ phiếu nhỏ hơn để gỡ nhanh hơn với tâm lý là chỉ cần đúng 1-2 deal bên cổ phiếu nhỏ là hòa vốn. Nhưng như một điều hiển nhiên, khoản lỗ sẽ trở nên khổng lồ.
Cuối cùng nhà đầu tư tìm đến những khoản rủi ro nhất để gỡ lại vốn như: Phái sinh, chứng quyền thậm chí vay “kho”(Những hoạt động sử dụng đòn bẩy cao 1:10 1-20 được cung cấp ngoài thị trường chợ đen) … đây là những sản phẩm rủi ro, dành cho những nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm, và kể cả họ cũng chỉ tham gia với tỷ trọng nhỏ. Nhưng với tâm lý gỡ đó, nhà đầu tư dễ dàng mất hết toàn bộ số vốn còn lại.
Phân tích và rút kinh nghiệm.
Có thể thấy, nhà đầu tư trong câu chuyện trên đã đi từ những thương vụ an toàn đến với những thương vụ nhiều rủi ro nhất. Đây là cách tiếp cận đúng, dẫu vẫy thì kết cục là “cháy tài khoản”. Vậy rút cuộc đã sai ở đâu?
Sai lầm 1: Khi đầu tư những deal an toàn nhất mà con chưa có lời, đã vội chuyển qua những thương vụ rủi ro hơn.
Biểu đồ diễn biến giá của Bluechip VCB và Midcap DIG. Nếu chưa thể kiếm lời trên 1 cổ phiếu dốc lên và biến động hẹp trong dài hạn như VCB, thì rất khó để kiếm từ những cổ phiếu biến động mạnh, nhưng lại có xu hướng đi ngang như DIG.
Tâm lý gỡ gạc: Đây là tâm lý của hầu hết mọi người, nhưng nhà đầu tư cần phải kháng cự lại tâm lý này. Một khi đã mang tâm lý này vào đâu tư, nhà đầu tư thường có xu hướng mạo hiểm. Nhưng khi chiến lược giao dịch đang sai, thì mạo hiểm hơn đồng nghĩa với mất tiền nhiều hơn.
Đừng vì cứu một người lính, mà mất cả đội quân!!!
Cách tiếp cận đúng:
Đầu tiên nhà đầu tư nên đầu tư vào các doanh nghiệp bluechip trước. Vì đây là các cổ phiếu tăng giá trong dài hạn, đi kèm biến động thấp. Là cơ hội để nhà đầu tư tìm hiểu thị trường, tinh chỉnh chiến lược đầu tư đến khi nào đúng thì thôi. Khi đã trải qua nhiều thượng vụ khác nhau và tổng lại vẫn có lời thì có thể qua bước tiếp theo.
Lúc này nhà đầu tư có thể trích tỷ trọng tài sản nhất định 10-30% qua các cổ phiếu midcap biến động mạnh hơn, để gia tăng lợi nhuận. Lưu ý : Tâm lý gia tăng lợi nhuận chứ không phải tâm lý gỡ gạc. Ở bước này mà vẫn đúng thì nhà đầu tư có thể di chuyển xuống bước 3, trường hợp chuyển qua midcap mà thua lỗ thì nên quay về lại bluechip và từ từ để thích nghi với sự biến động mạnh của midcap.
Khi đã thành công với những deal midcap, trên nền lợi nhuận sẵn có, nhà đầu tư có thể trích phần tài sản qua những cổ phiếu small cap, hoặc chứng quyền, phái sinh để gia tăng lợi nhuận.
Kết lại chúng ta nên bắt đầu với các doanh nghiệp lớn và mạnh, khi chúng ta chuyển qua một loại tài sản rủi ro hơn, thì hãy xem chúng ta chuyển qua nhằm mục đích gì, nếu đã có lời sẵn, và chuyển qua một phần để gia tăng lợi nhuận thì là tín hiệu tốt. Còn nếu chuyển qua nhằm gỡ lại những gì đã mất trước đó, thì nhiều khả năng chúng ta đang đi lại con đường mà những nhà đầu tư cháy tài khoản trước đó đã đi qua.
Trần Thanh Xuân
Nhà đầu tư/Tư vấn đầu tư.
Xem thêm thông tin về mình tại: About me